Dikiş dünyasında bazı kumaşlar hem büyüleyici güzellikleriyle hem de zorluklarıyla tanınır. İpek, şifon, organze, tül gibi hassas kumaşlar, zarif elbiselerin, abiyelerin ve özel tasarımların başrolündedir. Ancak bu kumaşlarla çalışırken makine ayarları, iğne seçimi ve dikiş tekniği büyük bir titizlik ister.
Yanlış bir iğne, fazla tansiyon ya da uygunsuz dikiş hızı; kumaşın delinmesine, toplanmasına ya da formunu kaybetmesine neden olabilir.
Hassas kumaşlar, genellikle ince liflerden dokunmuş, hafif ve yumuşak yapılı malzemelerdir. En bilinen örnekleri; şifon, ipek, tül, organze, saten ve ince danteldir. Bu kumaşlar nefes alır, akışkandır ve dokunduğunuzda zarif bir düşüş hissi verir.
Ancak bu güzelliklerinin bedeli, yüksek hassasiyettir. Kumaş lifleri o kadar ince ve sık dokunmuştur ki, en küçük yanlış iğne darbesi bile yüzeyde delik oluşturabilir. Aynı şekilde makine tansiyonunun fazla sıkı olması, ipliğin kumaşı büzmesine neden olabilir.
Dolayısıyla bu tür kumaşlarla çalışırken amaç; minimum baskı, maksimum kontrol sağlamaktır. Makine ayarları ve iğne seçimi, kumaşın doğasına göre optimize edilmelidir.
Dikiş iğnesi, hassas kumaşlarla çalışırken en kritik ekipmandır. Yanlış iğne seçimi, kumaşın bütün zarafetini birkaç dikişte bozabilir. Bu tür kumaşlarda kullanılacak iğne hem ince hem de keskin uçlu olmalıdır.
Profesyonel terziler genellikle şu ölçüleri tercih eder:
İpek ve şifon için: No: 60/8 – 70/10
Organze ve tül için: No: 65/9
Saten ve ince krep için: No: 70/10 – 75/11
Bu numaralar, iğnenin kalınlığını gösterir. Sayı küçüldükçe iğne incelir. Yani hassas kumaşlar için mümkün olan en ince iğne kullanılmalıdır.
İğnenin ucu da büyük fark yaratır. Microtex (ince uçlu) veya Sharp (keskin uçlu) iğneler, kumaşa zarar vermeden düzgün dikiş hattı oluşturur. “Universal” iğneler ise çok amaçlıdır ama hassas kumaşlarda fazla kalın gelebilir.
Yeni başlayanlar için önemli bir uyarı: İnce iğneler kırılmaya daha meyillidir. Bu nedenle kumaş makineye düzgün yerleştirilmeli, ani çekişlerden kaçınılmalıdır. Ayrıca iğne her projede değiştirilmelidir; çünkü en ufak bir kütleşme bile hassas kumaşta iplik atlamasına yol açabilir.
Dikiş makinesi tansiyonu, ipliğin kumaş üzerindeki baskısını belirler. Tansiyon çok sıkıysa kumaş büzülür; çok gevşekse iplikler yüzeyde döngü yapar. Hassas kumaşlarda bu ayarın doğru yapılması, pürüzsüz bir dikiş hattı için olmazsa olmazdır.
Genel kural olarak, hassas kumaşlarda tansiyon düşürülmelidir.
Makinenizin tansiyon ayarını 3 ila 4 seviyesine almak genellikle uygundur (makine markasına göre değişebilir).
Ama en doğru sonucu, deneme parçası üzerinde test ederek bulabilirsiniz.
Ayrıca alt iplik tansiyonu da önemlidir. Eğer kumaşın alt kısmında iplik birikiyorsa, alt tansiyonu biraz sıkılaştırmak gerekir. Dikiş hattının üstü ve altı eşit gerginlikte olmalıdır.
İplik seçimi de tansiyon dengesini etkiler. İnce polyester veya ipek iplikler, hassas kumaşlar için idealdir. Kalın iplik, dikiş deliğini büyütür ve kumaşı zorlar. Ayrıca iplik ile iğne kalınlığı orantılı olmalıdır.
Örneğin 60 numara iğneyle 120 numara iplik mükemmel uyum sağlar.
Dikiş hızı da tansiyon kadar önemlidir. Yüksek hızda çalışmak, kumaşın makineye çekilmesine ve dikiş çizgisinde dalgalanmalara neden olur. Bu yüzden hassas kumaşlarda yavaş ve sabırlı dikiş her zaman daha iyi sonuç verir.
Hassas kumaşlarla çalışırken en sık karşılaşılan problem, dikiş sırasında kumaşın toplanması veya büzülmesidir. Bu durum, kumaşın alt tablanın dişlilerine fazla takılmasından veya üst ipliğin çekiminden kaynaklanır.
Bu problemi önlemenin birkaç etkili yöntemi vardır:
Dikiş altına ince kâğıt yerleştirin.
Şifon ve ipek gibi kumaşlar makine dişlilerinde sıkışabilir. İnce dikiş kâğıdı veya ince bir stabilizatör kullanarak kumaşı desteklemek, dikişin düzgün ilerlemesini sağlar. Dikiş tamamlandıktan sonra kâğıt kolayca yırtılarak çıkarılabilir.
Makine ayağını değiştirin.
Standart baskı ayağı yerine teflon ayak veya yürüyen ayak (walking foot) kullanmak kumaşın kaymasını önler. Bu ayaklar, üst ve alt katın eşit ilerlemesini sağlar.
Dikiş uzunluğunu artırın.
Çok sık dikiş atmak kumaşın toplanmasına neden olur. Hassas kumaşlarda 2,0 – 2,5 mm dikiş uzunluğu idealdir.
Baskı ayağı basıncını azaltın.
Makinenizde ayarlanabilir baskı basıncı varsa, bu değeri düşürün. Böylece kumaş makineye fazla sıkışmadan ilerler.
Kumaşı yönüne göre dikin.
İpek ve şifon gibi kumaşlarda iplik yönü boyunca dikmek, toplanmayı azaltır. Çapraz yönde dikiş, kumaşı esnetir ve dikiş hattında dalgalanma yaratır.
Bu teknikleri uyguladığınızda, kumaşın yüzeyinde potluk veya çekme olmadan profesyonel bir bitiş elde edersiniz.
Dikiş makinesi ayarlarını her kumaş türüne göre özelleştirmek gerekir. Hassas kumaşlar için genel bir rehber aşağıdaki gibidir:
İğne: No: 60/8 – 70/10 (Microtex veya Sharp uçlu)
İplik: İnce polyester veya ipek iplik (No: 120 veya 100)
Tansiyon: 3–4 seviyesinde, gerektiğinde daha gevşek
Dikiş uzunluğu: 2,0 – 2,5 mm
Baskı basıncı: Düşük
Dikiş hızı: Yavaş, sabit tempo
Destek materyali: İnce kâğıt, suyla çözünebilen stabilizatör veya dikiş tülbenti
Ütüleme sürecinde de dikkatli olmak gerekir. Hassas kumaşlarda ütü mutlaka düşük ısıda ve ütü beziyle yapılmalıdır. Ütüleme yönü daima dikiş hattına paralel olmalı, bastırmadan buhar verilmelidir.
Şifon, dikmesi en zor kumaşlardan biridir. Kaygan yüzeyi ve transparan yapısı nedeniyle hata payı çok düşüktür. Ancak doğru tekniklerle şifon elbiseler zarafetini kusursuz biçimde korur.
Fransız dikişi, şifon kumaşlar için en ideal yöntemdir. Bu teknikte kumaş kenarları içe kıvrılarak ikinci kez dikilir; böylece iç yüzeyde açık kenar kalmaz. Hem dayanıklılığı artırır hem de dikiş hattı pürüzsüz görünür.
Şifon dikerken iğne deliklerini minimumda tutmak için, kumaşı klips veya geçici yapışkan bant ile sabitleyebilirsiniz. Bu yöntem, iğnelemenin bırakacağı izleri ortadan kaldırır.
Bir diğer püf noktası da makara ipliğiyle uyumlu alt iplik kullanmaktır. Farklı kalınlıktaki iplikler kumaşın alt yüzeyinde büzülme yaratabilir.
Şifon dikişi tamamlandığında, düşük ısıda ütüyle hafif pres yapılmalıdır. Yüksek ısı kumaşın yapısını bozar, matlaşma ve dalgalanma yaratır.
Hassas kumaşları dikerken makine masanızın yüzeyi temiz ve pürüzsüz olmalıdır. Toz veya kalıntılar kumaşın takılmasına neden olabilir.
Dikiş esnasında kumaşı çekmeyin veya gererek ilerletmeyin. Kumaş kendi doğal akışında hareket etmelidir.
Makineye başlamadan önce test dikişi yapın. Aynı kumaştan küçük bir parçada ayarları deneyin.
İğneyi sık sık kontrol edin; ucu kütleştiyse mutlaka değiştirin.
Transparan kumaşlarda iplik rengini bir ton açık seçmek dikiş hatlarının görünürlüğünü azaltır.
Sil
ÜCRETSİZ
